Total Recall is een Amerikaanse science fiction film uit 1990 geregisseerd door Nederlander Paul Verhoeven. De film speelt zich voor een groot deel af op Mars, in de nabije toekomst. Paul Verhoeven heeft zich in bochten gewrongen om de film overtuigend futuristisch te laten overkomen, met overweldigende landschappen, steden en tijdrealistische uitvindingen en verhaallijnen op meerdere lagen te volgen en dat is hem uitstekend gelukt. Memorabel is het moment waarop hoofdpersoon Douglas Quaid (Arnold Schwarzenegger) gebruik wil maken van een Johnnycab, een autonome zelfstandig navigerende AI-gedreven taxi met een mechanische taxichauffeur die het contact met de passagier onderhoudt.
In opdracht van automatiseerder RAET, die hiermee 25 jaar dienstverlening wilde vieren, schreef Chriet Titulaer het boek ‘Computers. Wat moet je ermee?’, mogelijk het eerste populair-wetenschappelijke computerboek op de Nederlandse markt.
Electric Dreams is een Brits-Amerikaanse romantische science fiction comedy met Lenny Von Dohlen en Virginia Madsen in de hoofdrollen. In het verhaal is Miles Harding een wat verstrooide architect die op aandringen van zijn collega’s een computer in huis haalt en gelijk alle accessoires uit de winkel meeneemt, zoals computergestuurde wandcontactdozen. Na een ongelukje met een fles champagne neemt de computer het heft in eigen handen en wordt samen met Miles verliefd op de nieuwe buurvrouw.
Wat computerrealisme betreft raakt de film kant noch wal, maar gezien het feit dat veel mensen in 1984 computers slechts kenden van de televisieprogramma’s van Chriet Titulaer maakte dat toen niet veel uit. De chemie tussen de hoofdrolspelers (ja, inclusief de cheesy computer die Edgar werd genoemd) was daarentegen onmiskenbaar en alleen daarom al is de film de moeite waard. Maar voeg daar de muziek van Giorgio Morroder bij en je hebt een – soort van – hit.
The Age of Plastic is het debutalbum van het duo The Buggles, bestaande uit Trevor Horn en Geoff Downes. Nummers van het album kwam in 1979 en 1980 uit en het album zelf werd zeer goed ontvangen. Het album wordt omschreven als ‘electropop new wave’ en was in die tijd een modern klinkend maar toch herkenbaar geheel, hetgeen met name te danken was aan de mix van synthesizers en traditionele instrumenten zoals de piano. Trevor Horn, later een bekende producer van bands als Yes, Genesis en The Art of Noise, maar ook van artiesten als John Howard, Paul McCartney, Tom Jones, Cher, Grace Jones, Seal, Propaganda, Tina Turner, Lisa Stansfield, Pet Shop Boys, Simple Minds, Eros Ramazzotti en Mike Oldfield, liet op het album voor het eerst zijn herkenbare geluidstijl klinken.
Jean-Michel Jarre brak door in 1977 toen zijn eerste internationele Oxygène uitkwam. De daarvan afkomstige single Oxygène IV werd in verschillende landen een hit. Het orgel dat Jarre voor dit album gebruikte, een Eminent Unique 310, bereikte een cultstatus onder verzamelaars en muzikanten toen bekend werd dat dit instrument verantwoordelijk was voor de ‘Jarre-sound’. Jarre gebruikte verder een Mellotron, een ARP2600 en een EMS Synthi AKS. Hij nam het hele album in een periode van 8 maanden thuis op en gebruikte daarvoor een 8-sporencassette.
Autobahn is een studioalbum van de Duitse formatie Kraftwerk uit 1974. Het album is vooral bekend van de titelsong, die sterk ingekort wekenlang in de Britse en Amerikaanse hitlijsten stond. Het album is één van de bekendste werken van de band. Op het album is een heel scala aan elektronische instrumenten te horen, waardoor Autobahn al sterk neigt naar electro en electropop, waar Kraftwerk later bekend om stond. Zo werd er ondermeer gebruik gemaakt van een Minimoog en een Farfisa Rhythm Unit 10. Hoewel de Moog Minimoog al door veel bands werd gebruikt, bracht Kraftwerk een omwenteling in het gebruik van synthesizers teweeg: er werd niet gezocht naar de nabootsing van bestaande muziekinstrumenten, maar juist naar geheel nieuwe geluid- en ritmestijlen.
Switched-On Bach is het eerste studioalbum van Wendy Carlos waarop stukken van Johann Sebastian Bach op een Moog synthesizer worden vertolkt. Toen het album in 1968 uitkwam was het eerste ontvangst lauwtjes; er werd in die tijd nog geen gebruik gemaakt van synthesizers en de geluiden waren voor veel mensen te onnatuurlijk. Toch werd het album al snel omarmd en legde het zowel Moog als Carlos geen windeieren: er werden meer dan een miljoen exemplaren van het album verkocht en de Moog synthesizer was vanaf dat moment niet meer aan te slepen.
De Acorn BBC Micro is een microcomputer met als hart de 6502A-microprocessor. De Engelse fabrikant Acorn Computers Ltd van Chris Curry heeft deze computer speciaal ontwikkeld voor de British Broadcasting Corporation (BBC). De BBC wilde een serie programma’s maken waarin het een en ander gedemonstreerd werd aan de hand van een echte (commercieel verkrijgbare) microcomputer. De wensen en eisenlijst voor deze microcomputer is door de BBC aan verschillende bedrijven gegeven, om zo voor dit doel een microcomputer te laten ontwikkelen. De televisieserie heette The Computer Programme en de eerste aflevering werd op 11 januari 1982 uitgezonden.
De introductie van de BBC Micro viel samen met de televisieserie, waardoor velen de Acorn BBC aanschaften om de serie op televisie te kunnen volgen. De televisieserie had dan ook meer het karakter van een cursus en werd in korte tijd zeer populair.
Firefly is een Amerikaanse sciencefiction/space western televisieserie van 1 seizoen met 14 afleveringen die in 2002 door Fox werd uitgezonden. De serie is geschreven door Joss Whedon die in 2005 ook de bioscoopfilm Serenity zou regisseren. De serie speelt in het jaar 2517, op verschillende planeten en manen in een door de mens gekoloniseerd sterrenstelsel. Het verhaal volgt de belevenissen van de bemanning en passagiers van de Serenity, een firefly-klasse ruimteschip. Veel van deze mensen hebben pas geleden gevochten in een burgeroorlog en deze verloren. Ze proberen nu een bestaan op te bouwen als pioniers aan de rand van hun sterrenstelsel. Ze worden tegengewerkt door zowel criminelen als door de alliantie, die controle uitoefent op bijna het hele sterrenstelsel.
Battlestar Galactica is een Amerikaanse ruimte-sciencefictionserie uit 1978 met één seizoen afleveringen. In een afgelegen zonnestelsel leeft een mensenras op twaalf koloniewerelden. Ze zijn al eeuwen in oorlog met de Cylons, gevechtsrobots. Met hulp van de menselijke verrader Baltar slagen de Cylons erin de mensheid vrijwel uit te roeien. Eén oorlogsschip kan ternauwernood aan vernietiging ontkomen: de Battlestar Galactica van commandant Adama. Met een batterij burgerschepen vol vluchtelingen ontsnapt de Galactica aan de Cylons. Adama besluit op zoek te gaan naar de Aarde. Tijdens de lange en gevaarlijke reis worden ze voortdurend bedreigd door de achtervolgende Cylons.
De KIM-1 was een single board computer met daarop een MOS Technology 6502 microprocessor, RAM en ROM en twee 6530 interface chips. Er was verder voorzien in een toetsenbord en zes 7-segments displays. Een monitorprogramma in de ROM liet de gebruiker eenvoudig machinetaalprogramma’s in hexadecimaal invoeren, een behoorlijke verbetering ten opzichte van het bit-voor-bit instellen en laden van iedere byte van een programma. De populariteit van de KIM-1 bij hobbyisten en andere eerste-computer-bezitters overtrof de verwachtingen van MOS Technology en er was al snel een uitgebreide hoeveelheid boeken, tijdschriften en computerclubs die speciaal voor de KIM-1 in leven waren geroepen.
In de afgelopen jaren zijn er verschillende initiatieven geweest om de KIM-1 met iets moderne middelen nieuw leven in te blazen. De meeste onderdelen waarvan de KIM-1 gebruikmaakt zijn nog goed te verkrijgen, op een enkele uitzondering na. Ruud Baltissen ontwikkelde een aangepast ontwerp van de KIM-1 waardoor geen gebruik meer gemaakt hoefde worden van de tegenwoordig niet meer verkrijgbare 6530 IC’s. Vince Briel ontwikkelde een printplaat met gebruikmaking van dit aangepaste ontwerp en noemde dit de Briel Micro-KIM. De meest recente en wijdverspreide doorontwikkeling is KJXZZ’s PAL-1, die als open source product zowel in onderdelen alsmede als volledig bouwpakket beschikbaar is gemaakt.
Maandblad KIJK was in de jaren ’80 een bijzonder blad, waarin de meest interessante, wetenschappelijke en innoverende onderwerpen werden besproken. Baanbrekend, vooruitstrevend, puntje-van-je-stoel. En de publicatie van Steven Bolt’s zelfbouw 6502-gebaseerde Bèta-computer in 1984 paste daar mooi bij. Elektronica-tijdschrift Elektuur deed het een paar jaar eerder met de Junior Computer ook, maar voorbehouden voor de echte knutselaars. De bouw van de Bèta-computer was “niet moeilijk, zelfs niet voor de beginnende soldeer-artiest” en voor het bouwen was “slechts weinig gereedschap nodig: boormachine, collectie scherpe boortjes, figuurzaag, soldeerbout van 16 watt met fijne tip, harskernsoldeer, zijkniptangetje, tangetje, schroevendraaier, universeelmeter.”
De Bèta-computer maakte gebruik van een MOS Technology 6502 microprocessor, die 9 jaar eerder was uitgebracht en op dat moment al in veel home computers en game consoles werd gebruikt. Het feit dat soortgelijke single board computers zoals de KIM-1 en Elektuur’s Junior Computer uiterst populair bleken te zijn en er daardoor een ruime selectie aan documentatie en andere toepassingsvoorbeelden beschikbaar was, maakten de 6502 een goede keus voor een kleine zelfbouwcomputer voor een publiek dat heel geïnteresseerd was, maar in die tijd misschien nog nooit een computer hadden aangeraakt.
Naast, of misschien zelfs nog wel meer dan, de Zilog Z80 is de MOS Technology 6502 microprocessor bepalend geweest voor de ontwikkeling en evolutie van computers zoals we die vandaag kennen. Een microprocessor bevat alle functies van een processor (accumulator, programmateller, statusregister, stackpointer en arithmetic logic unit) in een enkele chipbehuizing. Een lange lijst van home computers, maar ook randapparatuur en spelconsoles, werden ontworpen en geproduceerd met een 6502 als kloppend hart.
De 6502 werd ontworpen door een klein team van chipontwerpers die daarvoor bij Motorola aan de 6800 microprocessor hadden gewerkt. Hoewel er inhoudelijke verschillen zijn, lijken de chipontwerpen van beide microprocessoren veel op elkaar. Een rechtszaak met Motorola kon dan ook niet uitblijven, maar werd onderling geschikt; mogelijk omdat enkele van de patenten op de 6800 bij ontwerpers van de 6502 lagen.
MOS Technology 6502
6502 die
Een single board computer, de KIM-1, werd door MOS Technology ontworpen en geproduceerd om hobbyisten de mogelijkheid te geven om met de 6502 bekend te raken. Dit bleek een populair product, evenals de Apple I, die in 1976 werd geïntroduceerd. De 6502 werd vervolgens gebruikt in de Commodore PET en de Apple II, die beide in 1977 het licht zagen. In dat jaar en de jaren erop werd de 6502 gebruikt in home computers en game consoles van onder andere Atari (2600, XL, 400/800), Commodore (VIC-20, 64) en Nintendo (NES).
MOS Technology werd in de begindagen vrij snel overgenomen door Commodore omdat ‘moederbedrijf’ Motorola met verschillende rechtszaken dreigde en voldoende grond had om die te winnen.
TRS-80 is de benaming van verschillende series van computers uit de late jaren zeventig en vroege jaren tachtig van de toen pas gefuseerde bedrijven Tandy & Radio Shack. De eerste uit de serie was de TRS-80 (later Model 1 genoemd om onderscheid te maken met de andere computers in de TRS-80 serie) die was uitgerust met een Zilog Z80 microprocessor en op 3 augustus 1977 werd geïntroduceerd. In 1977 zagen drie ‘home computers’ het licht: de Radio Shack TRS-80, de Apple II en de Commodore PET. De TRS-80 was de enige computer op dat moment met een Z80 microprocessor, de Apple II en Commodore PET hadden elk de MOS Technology 6502 aan boord.
De Model 1 was een computer in de vorm van een dik toetsenbord dat werd aangesloten op een losse monochrome monitor. De computer beschikte over een BASIC-taal in 4kB ROM en was standaard uitgerust met 4 kB RAM. De TRS-80 Model 1 kon later ook uitgebreid worden met een zogenaamde Expansion Interface, waarmee beschikt kon worden over meer geheugen en een aansluiting voor een parallelle printer. Ook kon men hierdoor de computer verder uitbreiden met diskettestations en een seriele verbinding. Naast BASIC kon men ook programma’s ontwikkelen in zogenaamde assembler of machinetaal.
De Intel 8080 was een 8-bits microprocessor ontworpen en gefabriceerd door Intel vanaf april 1974. Een microprocessor bevat alle functies van een processor (accumulator, programmateller, statusregister, stackpointer en arithmetic logic unit) in een enkele chipbehuizing. De 8080 werd gebruikt de MITS Altair 8800 en de IMSAI 8080, waarmee de basis gelegd werd voor machines met het CP/M-besturingssysteem. De grootste concurrent in die tijd was de 6502 van MOS Technology. De ontwerpers van de processors begonnen na een verschil van mening met Intel hun eigen fabriek en brachten de kloon Z80 op de markt. Die processor is veel uitgebreider maar verder volledig compatibel met de 8080 en bracht een microcomputer revolutie teweeg.
