Motorola’s 6809 (1978)

Op Door In Microprocessors en microcontrollers

De Motorola 6809 is een 8-bit microprocessor afgeleid van de Motorola 6800 en de MOS Technology 6502, maar met enkele 16-bit eigenschappen en enkele duidelijke en innovatieve verbeteringen, zoals een relatieve adresseerbaarheid: de mogelijkheid om een programma op iedere plek in het geheugen te draaien, in plaats van alleen vanaf de geheugenlocatie waar het programma oorspronkelijk voor was geschreven.

De 6809 was op veel manieren een snellere versie van de 6800 en 6502, maar had intern nog steeds de 8-bits adresbus, ook al was deze naar de buitenkant in 16-bits gebracht. Een jaar na de introductie van de 6809 zou Motorola de 68000 familie van processoren op de markt brengen, die een echte interne 16-bits adresbus hadden en een veel uitgebreidere instructieset. Maar hoewel de glorietijd van de 6809 dus niet lang is geweest, heeft de 6809 toch een lange levensduur gekend. Hij werd onder andere toegepast in de Vectrex game console, de TRS-80 Color Computer en de Dragon 32 home computer.

Omdat Motorola weinig interesse meer had in de 6809 toen het zelf met de 68000 processoren op de markt kwam, ging Hitachi de processor vanaf 1978 onder eigen naam en label produceren. De 6303 was een directe kloon van de 6809 die in drie verpakkingen werd geproduceerd: de DP-64 dual-in-line package, de FP-80 surface mount en de CP-68 chipvoet surface mount. In de FP-80 verpakking kwam de 6303 onder meer voor in de Psion Organiser II.

Externe link

Steven Spielberg’s Pinky and the Brain (1993)

Op Door In Televisieseries

Pinky en Brain zijn twee genetisch gemanipuleerde laboratoriummuizen die overdag leven in een muizenkooi en ‘s avonds plannen ontwikkelen om de wereld te veroveren. De twee muizen zijn in alles elkaars tegenpolen: Pinky is goedgehumeurd maar wat snel afgeleid, terwijl Brain zijn gedachten goed op orde heeft maar in alles een duistere indruk weet te maken. Steven Spielberg produceerde alle 66 afleveringen van de tekenfilmserie, die oorspronkelijk startte als onderdeel van het Animaniacs programma.

In iedere aflevering van de serie bedenkt Brain een nieuw plan om de wereld in één klap te veroveren. Brain probeert dat plan eerst aan Pinky uit te leggen, die er vervolgens niets van snapt. Het plan mislukt altijd, omdat Pinky ergens iets doms doet, of gewoon omdat het plan vanaf het begin gedoemd was om te mislukken. Er is een uitzondering, Een aflevering waarin Brain wanhopig probeert de wereld juist niet over te nemen en waarin juist iedereen wil dat Brain de leiding van de wereld gaat overnemen. In de afleveringen wordt soms gerefereerd naar recente gebeurtenissen of andere bekende ontwikkelingen.

Seagate’s ST-225 20MB harde schijf (1983)

Op Door In Computer randapparatuur

De ST-225 was één van de eerste ‘harde schijven’ in een 5,25″ vormfactor die Seagate op de markt bracht en mogelijk het bestverkopende product aller tijden. Het was een betaalbaar, betrouwbaar en eenvoudig installeerbaar product dat zowel in OEM (als harde schijf in computers van ondermeer IBM, Tulip en Compaq) als in de detailhandel als los component succesvol was. Met 20MB aan opslagruimte voldeed het volledig aan de opslagbehoefte van de toenmalige professional en veeleisende computerhobbyist.

In de begindagen van de IBM PC XT en ‘compatibelen’ werden gegevens opgeslagen op ‘floppy disks’, vierkante enveloppe-achtige voorwerpen met een ronde, flexibele magnetische schijf aan de binnenkant. De opslagcapaciteit hiervan was 360kB. Een harde schijf van 20MB had daarmee de capaciteit van meer dan 50 floppy disks.

De Seagete ST-225 kon eenvoudig door een hobbyist in zijn of haar computer worden ingebouwd. De ruimte hiervoor was altijd aanwezig. Het benodigde montagemateriaal en een eventuele computer uitbreidingskaart werd gekocht in de detailhandel, of op de HCC-dagen.

Jos Brink’s Wedden.. dat? (1986)

Op Door In Televisieprogramma's en spelshows

De Nederlandse televisieomroep AVRO kocht het Duitse programmaformat Wedden.. dat? in 1984 en bracht de eerste aflevering in 1986 met Jos Brink op de buis. In het spelprogramma wisselden interviews met bekende Nederlanders weddenschappen af, waarbij iemand een bijzonder vaardigheid of speciale kennis moest demonstreren. Als tegenprestatie moest iemand die een weddenschap verloor dan een ludieke tegenprestatie uitvoeren.

De weddenschappen, of beter demonstratie van kundigheden van de gasten, waren vaak spectaculair. Te denken valt aan het tussen champagneglazen door rijden met neuswielen van een Boeiing 747, blindelings, op de tast een koe herkennen, binnen zes minuten 10 champagneglazen opstapelen met een vorkheftruck, waterskieën achter een kano, herkennen van sterrenstelsels, opblazen van honderden ballonnen, noemen van de pagina waar een woord in het woordenboek voorkomt.. De bijzondere prestaties kenden geen grenzen.

Ondanks, of misschien zelfs dank zij al die bijzondere prestaties van de gasten is Wedden.. dat? ook buiten het spelprogramma populair geworden, misschien getuige het stelen van 5.800 fietszadels.

IBM PC XT toetsenbord (1981)

Op Door In Computer randapparatuur

Bij de introductie van de PC kwam IBM niet alleen met een degelijke, zij het saaie, computerkast met legio uitbreidingsmogelijkheden, maar ook met een professioneel ogend en goed werken toetsenbord waar geen enkele besparing op was losgelaten. Iedere toets was een elektromechanische schakelaar, ontwikkeld om decennia lang onderhoudsvrij z’n werk te doen. Hoewel er voor- en tegenstanders waren van dit toetsenbord (de tegenstanders hadden ondermeer moeite met het geluidsniveau van de mechanische schakelaars), staat de kwaliteit van dit toetsenbord, ook 40 jaar later, nog steeds buiten kijf.

Het IBM PC XT toetsenbord heeft 83 toetsen, waaronder een numeriek deel. De indeling van het toetsenbord was deels afgestemd op de toenmalige software, en deels geïnspireerd door was IBM voor hun mainframe besturingssystemen gebruikte. De indeling is nu, 40 jaar later, nog steeds de defacto standaard voor IBM PC compatible computers, die we tegenwoordig ‘Windows computers’ zouden noemen.

Piaggio’s Ape (1947)

Op Door In Voertuigen

Piaggio, de maker van de Vespa scooter, ontwikkelde in 1947 een gemotoriseerde kar op drie wielen, waar de bestuurder voorop zat en waar de last op de twee achterste wielen terecht kwam. In 1948 kwam de eerste Piaggio Ape op de markt een 50 cc benzinemotor als aandrijfbron. Tegen 1964 heen waren de motoren groter geworden en kwamen er modellen uit met een kleine cabine die de bestuurder beschermde tegen de elementen. De Piaggio Ape is tot en met de dag van vandaag aantrekkelijk als festivalvoertuig, transportwagen en (met reclame uitgerust) publiekstrekker.

Externe links

Isaac Asimov’s Foundation (1951)

Op Door In Boeken en tijdschriften

Foundation begint met wiskundige Hari Seldon die leeft in de nadagen van het Eerste Galactische Keizerrijk, dat 10.000 jaar bestaan heeft en ongeveer 50.000 jaar in onze toekomst ligt. Zijn Psychohistorische wetenschap maakt het mogelijk om lange termijn voorspellingen te doen over grote groepen mensen. Seldon ontdekt dat binnen een paar eeuwen het Keizerrijk ten onder zal gaan, wat ook niet meer te voorkomen is en ontwikkelt een visie waarmee de lange donkere periode die daarop zal volgen aanmerkelijk verkort kan worden. Hij ontdekt tevens dat als de mensheid vroegtijdig wordt geïinformeerd over de resultaten van Psychohistorische voorspellingen, deze voorspelling dan niet meer uitkomt omdat de mensen zich dan onvoorspelbaar gaan gedragen.

Isaac Asimov (2-1-1920 – 6-4-1992) was een Amerikaanse schrijver met een doktoraal in de biochemie. Hij staat samen met Arthur C. Clarke en Robert Heinlein bekend als de grote drie science fiction schrijvers van de 20e eeuw. Hij heeft meer dan 500 publicaties in de populaire wetenschap en science fiction op zijn naam staan. De eerste drie delen van zijn Foundation reeks publiceerde hij al vroeg in zijn carrière. Veel van zijn andere science fiction verhalen en boeken positioneerde hij later in hetzelfde universum als waarin Foundation zich afspeelt.

Jim Henson’s Dinosaurs (1991)

Op Door In Televisieseries

Dinosaurs, een life-action poppenserie, was een wekelijkse komische televisieserie die zich afspeelde in het jaar 60.000.003 voor Christus in Pangaea. De serie concentreert zich rond de familie Sinclair die bestaat uit vader Earl Sinclair, moeder Fran Sinclair-Philips en hun drie kinderen Robbie, Charlene en Baby Sinclair. Vader Sinclair werkt als boom-om-duwer voor de Wesayso Corporation, samen met zijn vriend en collega Roy Hess.

Jim Henson had het idee voor een komische serie al in 1988, maar pas na het succes van De Simpsons liepen de studio’s warm voor zijn idee. De televisieserie afdeling van Walt Disney begon in 1990 met het maken van de serie voor CBS, die het doorverkocht aan ABC, dat later werd overgenomen door Disney.

Sierra’s Johnny Castaway screensaver (1992)

Op Door In Demo's en screensavers

Johnny Castaway was een schermbeveiligingsprogramma dat werd gebruikt om de informatie op een computerscherm af te schermen als de eigenaar er even geen gebruik van maakte. Andere schermbeveiligingsprogramma’s deden het scherm vaak uit, of lieten een tekst zien waarop te lezen viel dat de eigenaar van de computer even ergens anders was. Johnny Castaway veranderde dat en liet een zich langzaam ontvouwend schouwspel zien waarin een drenkeling is aangespoeld op een klein onbewoond eiland en hier vanaf wil ontsnappen.

Johnny Castaway werd ontwikkeld door Sierra On-Line in 1992 en noemde zichzelf “’s werelds eerste verhalend schermbeveiligingsprogramma”. Het schermbeveiligingsprogramma beeldt een man uit, Johnny Castaway, die is gestrand op een klein eilandje waarop een enkele palmboom staat. Het vertelt een langzaam ontvouwend verhaal met veel herhalingen. Met regelmaat zien we hoe Johnny vist, zandkastelen bouwt en met regelmaat een rondje rent, terwijl andere gebeurtenissen minder vaak getoond worden, zoals een passerende zeemeermin, of een zeemeeuw die Johnny’s zwembroek steelt. Johnny staat met regelmaat op het punt om gered te worden, maar om onfortuinlijke redenen gaat dat altijd net niet door. Johnny Castaway laat op verschillende momenten in het jaar relevante extra’s zien, zoals een ‘Happy New Year’ vlag of een kerstboom.

In 2022 bracht Lego set 40566 uit, getiteld ‘Ray the Castaway’, een fan-creatie die als winnaar uit meerdere zee-thema’s was geselecteerd en door de ontwerpers van Lego gereed voor productie werd gemaakt. Het is een alleraardigste set die niet per sé als eerbetoon aan Johnny Castaway is gepositioneerd, maar in alle opzichten voldoet aan de criteria. Het kleine onbewoonde eiland waar Ray op is aangespoeld heeft een vergelijkbare grootte en de ontwerpers hebben Ray verschillende activiteiten gegeven die uitstekend lijken te passen bij een verveelde drenkeling die is aangespoeld op een klein onbewoond eiland.

Externe links

Roland Moreno’s chipkaart (1974)

Op Door In Microprocessors en microcontrollers

Als je in 1974 over “met plastic betalen” sprak, bedoelde je betalen met een magneetstrip. Zo’n magneetstrip was foutgevoelig, gemakkelijk te kopiëren en erg kwetsbaar. Niet heel modern ook. Roland Moreno bedacht dat er met een kleine microcontroller veel meer mogelijk was en kwam in 1974 met de chipkaart, die ook wel ‘smart card’ werd genoemd. Deze kaart was voorzien van een chip met software erop. De stroomvoorziening werd door de lezer van de chipkaart verzorgd.

Het prototype van de chipkaart bestond uit een printplaat ter grootte van een bankpas met daarop een verzonken gemonteerd programmeerbaar ROM-geheugen van 2 kilobit, voorzien van een kaartrandaansluiting. Daar was nog niks slims aan: het was letterlijk een geheugenkaartje. Al snel kwam hij echter op het idee om een microcontroller te gebruiken, zodat er versleutelde gegevensuitwisseling mogelijk werd. Twee Duitse uitvinders, Jürgen Dethloff and Helmut Gröttrup, hadden in 1969 al eens een plastic kaartje met een elektronisch circuit bedacht, maar het was Moreno die het patent van de chipkaart in Frankrijk op 25 maart 1974 op zijn naam wist te zetten.

De chipkaart werd ontworpen als chip-in-plastic, elektrisch verbonden met een kaartlezer middels goudkleurige sleepcontacten. Moreno’s chipkaart wordt gezien als een contactvoerende chipkaart, waarbij de communicatie tussen chip en lezer, en de voeding van de chip in de kaart, met een galvanische verbinding plaatsvindt. Een modernere variant is de contactloze chipkaart, waarbij de communicatie (en voeding) tussen chip en lezer draadloos plaatsvindt.

De eerste toepassing van de chipkaarten was het gebruik als telefoonkaart, een betaalmiddel voor openbare telefooncellen. Deze kaarten werden vanaf 1990 door Schlumberger in licentie geproduceerd voor France Telecom en het Zweedse Telia. Schlumberger speelde hierna een grote rol bij het produceren van de SIM kaarten die later voor GSM telefoons zouden worden gebruikt. Een andere wereldwijde toepassing waren bankpassen.

Bankpassen maakten voor de uitvinding van de chipkaart nog gebruik van magneetstrips maar schakelden later massaal over naar chipkaarttechnologie.

DeLorean’s DMC-12 (1981)

Op Door In Voertuigen

De DeLorean DMC-12 was het enige automodel van de Amerikaanse autofabrikant DeLorean, geproduceerd tussen maart 1981 en oktober 1982. De DeLorean was voorzien van geborstelde roestvrij-stalen buitenpanelen, had twee zitplaatsen, was voorzien van een 2,8 liter V6 verbrandingsmotor, had vleugeldeuren en is het meest bekend geworden als de rijdende tijdmachine uit de film Back to the Future.

Ondanks de indrukwekkende specificaties had de DeLorean te lijden onder tegenvallende prestaties. De prominente rol in de Back to the Future films zorgde echter voor een wereldwijde naamsbekendheid, waardoor de ongeveer 9.000 geproduceerde DeLoreans nu gretig aftrek vinden.

De DeLorean heeft een aantal opvallende constructiekenmerken. Zo is de benzinemotor achterin geplaatst en is de buitenkant geheel van onbehandelde geborstelde roestvrij-stalen buitenpanelen. De binnenzijde bestaat uit met glasvezel versterkte epoxy, gedragen door een stalen bodemframe.

Yamaha’s AN200 desktop physical modeling analog synthesizer and sequencer (2001)

Op Door In Muziekinstrumenten

Wie in de jaren ’80 van de vorige eeuw naar Fame heeft gekeken en muziekgenie Bruno eigenhandig met z’n elektronika een heel orkest heeft zien nabootsen vraagt zich af waar je dat mee kunt doen. Yamaha had daar het antwoord op, in de vorm van de AN1x synthesizer, een toetsenbord met ingebouwde synthesizer muziekstudio. Dit laatste deel heeft Yamaha losgetrokken en in een aparte behuizing op de markt gebracht. De AN200, ter grootte van een A4’tje, heeft oneindig veel geluidsmogelijkheden.

Het is bijna onmogelijk om de functies en mogelijkheden van de AN200 in enkele woorden te omschrijven. Yamaha zelf probeerde het als volgt:

De AN200 is een gecombineerde toongenerator en sequencer met een enorme hoeveelheid sonische kracht en real-time performance besturing in een exceptioneel compacte en gemakkelijk te gebruiken “desktop” verpakking. Het is, als één van de instrumenten van de Loopfactory groep, een gereedschap van verbazingwekkend hoge kwaliteit en veelzijdigheid voor loop-gebaseerde muziek productie. Gebruik het op uw gigs, als deel van uw DJ setup — of als uw geheime wapen in uw studio arsenaal. Met achttien knoppen en een heleboel schakelaars, waarvan er vele “dedicated” zijn — dit betekent dat een regelaar specifiek is en ALLEEN dat doet wat zijn naam aangeeft — is de AN200 een droom voor elke synthesizer freak. Het Analog Physical Modeling synthese systeem geeft de ongelofelijk rijke en kolossale analoog-lijkende Voices van de AN200 kracht. Het bevat niet alleen dezelfde vertrouwde oscillator, filter en andere geluid-vormende regelaars die op traditionele analoge synthesizers gevonden wordt— het geeft u het gehele spectrum van warme, vette, en pittige geluiden waardoor die legendarische instrumenten beroemd werden. Bespeel de hoge kwaliteit analoge-stijl Voices van de AN200 met volledige 5-noot polyfonie — via het ingebouwde toetsenbord of via een MIDI apparaat. Gebruik de ingebouwde 16-staps sequencer om uw eigen synth en ritme sequences te creëren. En verhoog de kracht van de alle-eigenschappen bevattende AN200 Editor op uw computer — om gebruik te maken van ALLE verbazingwekkende sonische kracht die de AN200 te bieden heeft.

Nederlandstalige Handleiding Yamaha AN200

Externe links

Geier Sturzflug’s Bruttosozialprodukt (1983)

Op Door In Albums en CDs

Bruttosozialprodukt is een hit van de Duitse band Geier Sturzflug, het meest bekend van hun muziek in het Neue Deutsche Welle genre. Het nummer Bruttosozialprodukt werd ingezongen door Friedel Geratsch, vaste zanger van de band. Geier Sturzflug is afkomstig uit het Duitse Bochum, Nordrhein-Westfalen en is sinds 1979 actief. Bruttosocialprodukt kwam voor het eerst uit op de B-kant van het album Heiße Zeiten uit 1983.

Wenn früh am Morgen die Werksirene dröhnt
Und die Stechuhr beim Stechen lustvoll stöhnt
In der Montagehalle die Neonsonne strahlt
Und der Gabelstaplerführer mit der Stapelgabel prahlt
Ja, dann wird wieder in die Hände gespuckt
Wir steigern das Bruttosozialprodukt!
Ja, ja, ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt!

Die Krankenschwester kriegt ‘nen Riesenschreck
Schon wieder ist ein Kranker weg
Sie amputierten ihm sein letztes Bein
Und jetzt kniet er sich wieder mächtig rein!
Ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt
Wir steigern das Bruttosozialprodukt –
Ja, ja, ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt!

Wenn sich Opa am Sonntag auf sein Fahrrad schwingt
Und heimlich in die Fabrik eindringt
Dann hat Oma Angst, dass er zusammenbricht
Denn Opa macht heute wieder Sonderschicht!
Ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt
Wir steigern das Bruttosozialprodukt –
Ja, ja, ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt!

A-a-an Weihnachten liegen alle rum und sagen puh-uh-uh-uh
Der Abfalleimer geht schon nicht mehr zu
Die Gabentische werden immer bunter
Und am Mittwoch kommt die Müllabfuhr und holt den ganzen Plunder
Und sagt jetzt wird wieder in die Hände gespuckt
Wir steigern das Bruttosozialprodukt!
Ja, ja, ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt!

Wenn früh am Morgen die Werkssirene dröhnt
Und die Stechuhr beim Stechen lustvoll stöhnt
Dann hat Einen nach dem Andern die Arbeitswut gepackt
Und jetzt singen sie zusammen im
Arbeitstakt-takt-takt-takt-takt-takt-takt:
Ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt –
Wir steigern das Bruttosozialprodukt!
Ja, ja, ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt!
Wir steigern das Bruttosozialprodukt!
Ja, ja, ja, jetzt wird wieder in die Hände gespuckt!