Wilesco’s stoommachine (1950)

Het Duitse Wilesco produceert vanaf 1950 stoommachines. In de jaren daarvoor werd er al veel ervaring opgedaan met het maken van blikken speelgoed dat vooral in de Verenigde Staten gretig aftrek vond. De overstap naar stoomaangedreven, wat meer technische contrapties bleek een heel succesvolle en de markt voor stoommachines bleek gevoelig voor de door Wilesco geleverde metalen uitbreidingen, zoals stoomaangedreven gereedschappen.

Hoewel, of misschien wel omdat, we tegenwoordig niet snel meer met stoomaangedreven apparaten geconfronteerd worden, zie je nog steeds veel stoommachines aangeboden. Het verhitten van het water in de ketel gebeurt echter niet meer met olie of vaste brandstofblokjes, maar met elektriciteit.

John Hughes’ Ferris Bueller’s Day Off (1986)

Het zou de film van John Hughes tekort doen om Ferris Bueller’s Day Off te beschrijven als ‘een film waarin een tiener een dag van school spijbelt en met zijn vrienden allerlei avonturen beleeft’. Dat is zeker wat er in de film gebeurt, maar dat verklapt dan niet de humor, muziek, prachtige personages, goed uitgewerkte parallelle verhaallijnen en karakteruitdiepingen.

Ferris Bueller is een wat vroegwijze jongen die alle truuks kent om van school te spijbelen. Zijn zus Jeannie en schoolhoofd Ed Rooney lijken de enigen te zijn die Ferris doorhebben en beiden proberen dan ook de hele film om Ferris te betrappen. Ferris lijkt de rest van de wereld echter voor te gek te kunnen houden en door zich op een zeker ochtend ziek te veinzen zet hij de gebeurtenissen in gang die zich in de rest van de film afspelen.

Hewlett-Packard’s HP-35 (1972)

De HP-35 was Hewlett-Packard’s eerste rekenmachine en de eerste wetenschappelijke zakrekenmachine ter wereld. De introductieprijs ervan was in 1972 $395, wat een kleine €2000,- zou zijn in 2018. De HP-35 werkte volgens de ‘Reverse Polish Notation’, waarin eerst de getallen en dan de berekeningswijze wordt ingevoerd: 33 12 + levert dan het antwoord 45. Het hart van de HP-35 werd gevormd door de speciaal voor Hewlett-Packard vervaardigde MK6020 chip van Mostek, een bedrijf dat vanuit Texas Instruments was gevormd.

De HP-35 had een helder 15-cijferig led-display met ruimte voor een drijvende komma getal van 10 cijfers, plus een exponent. De wetenschappelijke functies waren sin, arc sin, cos, arc cos; tan, arc tan, log10x, logex, ex, 1/x, √x, xy en de waarde van π.

Opvolgers van de HP-35 waren o.a. de HP-45, de HP-65 (programmeerbaar), de HP-55, de HP-67 en de HP-80.

Moog The Rogue (1980)

Moog, bekend van de indrukwekkende modulaire synthesizers uit de jaren ’60 en ’70, kwam in 1970 uit met de Minimoog, een voor Moog begrippen betaalbare eenvoudiger versie van de enorme machines die daarvoor gebruikt werden door o.a. Wendy Carlos en Johan Timman. Hoewel de mogelijkheden van de Minimoog veel minder waren dan de modulaire Moog synthesizers, werd de Minimoog, met drie oscillatoren en een ruisgenarator, een Moog filter en een ADSR generator, warm ontvangen en was er vanaf 1970 geen enkele zichzelf respecterende toetsenist meer die er niet tenminste één in bezit had. Met een prijs van een paar duizend gulden was het echter geen hobbyinstrument,

De Moog The Rogue is een mono analoge synthesizer die in het begin van de jaren ’80 werd geproduceerd. De Rogue had een ingebouwd toetsenbord met 32 noten (2 1/2 oktaaf), twee oscillatoren, een Moog filter en een ADSR geluidsvorm generator. Met een lage kostprijs en een professionale uitstraling was de Moog The Rogue een instant success. Wat bouwkwaliteit betreft was er op de Rogue duidelijk bezuinigd: de plastic zijkantjes pasten maar zo-zo op de dunne aluminium behuizing en de potmeters waren niet van al te beste kwaliteit. Ook de knoppen nomineerden zich voor vervanging in de garantieperiode. De printplaat met alle onderdelen, onder de regelaars geplaatst, had wel de onderdelen en configuratie van een echte Moog, maar de uitvoering was zo-zo: een pertinax (geperst karton) printplaat, handgetrokken printbanen en goedkope onderdelen stond garant voor moeizame stemming en het was dan ook nodig de Rogue met enig regelmaat te onderhouden.

De Concertmate MG-1, een gelijkende syntesizer van Tandy/Realistic, werd ook door Moog geproduceerd. Zowel de Rogue als de MG-1 waren bedoeld voor thuismusikanten.

In 2017 kwam Korg met de Monologue, een synthesizer die in uitstraling en mogelijkheden een knipoog doet naar de Moog The Rogue uit 1980.

A Flock of Seagulls (1982)

A Flock of Seagulls is het gelijknamige debuutalbum van de Britse new-wave/synthpop band die aan het begin van de jaren 80 doorbrak. Na de lancering van dit debuutalbum maakten ze een tweede album, Listen, die als een mix klinkt tussen Kraftwerk, Depeche Mode en Hall & Oates. Hoewel voor het grote publiek een succes, en met het grote succesnummer Wishing (If I had a Photograph of You), is het toch het debuutalbum dat perfectionisme uitstraalt en na al die jaren nog steeds plezierig luistert.

A Flock of Seagulls heeft een uniek geluid, waarbij synthesizers en elektrische gitaren elkaar afwisselen. De productie door Bill Nelson heeft voor een fijne mix tussen schelle en soms snerpende gitaar- en synthesizergeluiden, stevige bassen en een prima middengebied gezorgd. Van de 11 nummers op het album zijn er zeker de helft als hits uitgebracht geweest.

A Flock of Seagulls begint met Modern Love is Automatic, waar synthesizer-windgeluiden de eerste 25 seconden in beslag nemen, waarin een elektrische gitaar na nog weer een halve minuut door een drum wordt bijgestaan. Het tweede nummer, Messages, lijkt in eerste instantie een voortzetting van het eerste nummer, maar blijkt toch na enkele maten geheel anders. Voor een groot publiek is I Ran het meest herkenbaar, een nummer dat begint met zee- en zeemeeuwgeluiden.

J. Michael Straczynski’s Babylon 5 (1994)

Babylon 5 is een sciencefictiontelevisieserie uit de jaren ’90 die is geproduceerd en geschreven door J. Michael Straczynski. De serie telt vijf seizoenen met elk een eigen verhaallijn. Alle vijf seizoenen hebben ook een overkoepelende verhaallijn. Ook de personages hebben achtergronden die uitgediept worden. Door de verschillende verhaallijnen ontstond de indruk van een diepgaand verhaal waarin ieder seizoen langzaam sluiers werden opgelicht. Seizoen 1 begint 10 jaar na de Aarde-Minbari oorlog waarin de Aarde net op magische wijze een oorlog met de veel machtigere Minbari overleefd heeft. Na de oorlog wordt door de Aarde-Alliantie het Babylon project gestart om eventuele toekomstige conflicten te voorkomen. De Babylon ruimtestations moeten een plek vormen waarin mensen en buitenaardsen hun conflicten op een vredige manier op kunnen lossen. Babylon 1, 2 en 3 worden niet gerealiseerd door opzettelijke sabotage en Babylon 4 verdwijnt onder mysterieuze omstandigheden. Babylon 5 is het eerste station dat zijn deuren kan open voor de buitenaardse ambassadeurs en het verhaal begint.

Iomega Zip drive (1994)

De Zip die door Iomega in 1994 werd geïntroduceerd was een verwisselbare schijf die wel iets weg had van de 3,5 inch diskette van 1,44 MB die in die tijd veel voor het uitwisselen van programma’s en data werd gebruikt. De Zip kon echter 100 MB aan gegevens opslaan, later zelfs 250 en 750 MB. Het vormde een uitkomst voor het uitwisselen van grote hoeveelheden data. Het ontwerp had een grote fout, die ervoor zorgde dat veel eigenaren van een Zip drive vroeger of later geconfronteerd werden met een onleesbare schijf en een klikkende Zip drive, hetgeen the Click of Death werd genoemd.

Steven Spielberg’s Ready Player One (2018)

Ready Player One is een toekomstfilm gebaseerd op de gelijknamige roman van Ernest Cline uit 2011. In het jaar 2044 vindt veel van het dagelijkse leven plaats in een onlinewereld genaamd ‘OASIS’. Wanneer de maker ervan overlijdt en zijn vermogen nalaat aan degene die het eerste drie sleutels in de OASIS weet te vinden zijn de rapen gaar en barst er een strijd los die meerdere jaren in beslag gaat nemen. Hoofdpersoon Parzival weet de eerste sleutel te bemachigen en wordt het doelwit van een organisatie die alle middelen inzet om de controle over de OASIS te bemachtigen.

Hoewel het boek en de film dezelfde titel dragen en dezelfde hoofdpersonen kennen, lopen de verhalen uiteen. Een centraal thema van het boek, referenties naar jaren ’70 films, games en producten, wordt echter ook en misschien nog wel grootschaliger dan het boek, door de film opgepikt.

Referenties in de film

Optoma ML500 (2011)

De Optoma ML500 is een digitale led-projector met een lichtsterkte van 500 ANSI lumen. Het is een kleine projector ter grootte van een stevig leesboek met een scala aan signaalingangen, waaronder compositef video, VGA en HDMI. De eigen resolutie is 1280×800 pixels. De projector heeft een ingebouwde luidspreker.

Projectortechnologie is afhankelijk van lenzen, lampen, displays, elektronica, aansluitingen en fabricagetechnieken. Goedkopere beamers hebben steevast een te lage resolutie of een te lage lichtopbrengst, of zijn zodanig geconstrueerd dat ze matig beeld projecteren. De ML500 is in die zin een opzienbarend apparaat omdat alle specificaties (net) in de groene zone zitten: voldoende hoge resolutie, led lichtbron met hoge opbrengst, degelijke constructie, handige draagtas met alle bekabeling. Dat maakt deze projector geschikt voor zowel zakelijke toepassingen als voor een ad-hoc thuisbioscoop.

De ML500 is een verbazingwekkend veelzijdig apparaat, met als enige nadeel de luidruchtige ventilator. Toegegeven, door het licht iets terug te schroeven is de ventilator alleszins rustig te houden, maar toch. De lichtsterkte is met 500 lumen voldoende voor het projecteren binnenshuis, uit direct zonlicht. De veelheid aan aansluitingen maken het een fijn apparaat voor ‘erbij’: altijd handig om even te gebruiken in combinatie met een spelcomputer, videorecorder, of presentatie buitenshuis. En door de handige tas is transport een peuleschil.

Externe link

Pentacon’s Praktika MTL3 (1978)

De Praktika MTL3 is een Oost-Duits spiegelreflex fototoestel van Pentacon dat standaard met een 50mm f/1,8 lens werd uitgerust. Het toestel werd in grote hoeveelheden geproduceerd tussen 1978 en 1984. De MTL3 heeft een metalen sluiter van een dusdanig degelijke kwaliteit dat deze over het algemeen na 25 jaar intensief gebruik nog steeds goed werkt, met sluitertijden tussen oneindig en 1/1000s. De belichtingsmeter is in de spiegel weggewerkt en is het enige onderdeel waarvoor een batterij noodzakelijk is.

De MTL3 onderscheidt zich van alle andere camera’s uit dezelfde periode door de eenvoudige degelijkheid. De camera is volledig uit metaal opgebouwd en alle onderdelen klinken alsof er teveel materiaal is gebruikt om ze te maken. De sluiter maakt geluid alsof een metalen bakplaat uit een oven wordt getrokken en het geluid (en beweging!) van de op- en neerklappende spiegel is zo luid en hevig dat natuurfotografie in wat voor vorm dan ook (uitgezonderd wellicht halfbevroren paddestoelen), tot een praktische onmogelijkheid behoort. Knap toestel. Ik had er eentje, mooie foto’s mee gemaakt. Ingeruild voor een Asahi Pentax ML, die het nooit zo goed heeft gedaan.

De meegeleverde 50mm standaardlens had een zo-zo kwaliteit, scherp in het midden maar met duidelijke vertekening in de randen. De MTL3 was voorzien van een M42 schroefaansluiting en er waren verschillende goedkope Oost-Duitse lenzen verkrijgbaar die een stuk beter beeld leverden. De MTL3 was in die tijd misschien wel de goedkoopste spiegelreflex op de markt. Zag er niet zo spannend uit, maar voor een beginnende fotograaf een verademing.

Externe link

Polaroid Land Camera (1972)

De Land Camera is een direct-klaar camera van Polaroid. Het maakt gebruik van een speciale film, waar de chemicaliën die nodig zijn voor de ontwikkeling al in de verpakking zijn opgenomen. Nadat een foto is genomen is het daardoor mogelijk om binnen 60 seconden de foto te bekijken. Het principe van bij daglicht zelfontwikkelende foto’s in een eenvoudig verwisselbare cassette werd door dr. Edwin Land ontwikkeld. Het eerste model camera waarin het principe werd toegepast werd in 1972 als de SX-70 op de markt gebracht en was vanaf dat moment een groot succes. Diverse verbeteringen werden gedurende de opvolgende jaren doorgevoerd, waardoor Polaroid het enige merk bleef dat de direct-klaar camera’s, en de bijbehorende fotocassettes, succesvol kon vermarkten. De Polaroid Land Camera 1000 was in 1977 het bestverkochte kerstcadeau.

VanMoof Electrified S (2016)

Strikt gezien is een fiets met elektrische trapondersteuning die in 2016 op de markt is gekomen misschien geen retro. Toch schreeuwt het Nederlandse ontwerp van de broers Taco en Ties Carlier ‘klassiek’ en ’tijdloos’ en dat maakt het toekomstig retro. Neo-retro, zo u wilt.

De VanMoof Electrified S is een stadsfiets met een duidelijk Nederlands design, hoewel het moeilijk is om aan te geven waarom dat design zo über-Nederlands lijkt. Het design-aspect komt verder naar voren door het feit dat aan de fiets niet is te zien dat het gaat om een top-of-the-bill elektrische fiets: accu, bedrading en zelfs front-hubmotor zijn aan het oog onttrokken. Wat de fiets verder bijzonder maakt is het meegeleverde kettingslot dat sleutelloos met een ingebouwd touchscreen (en koppeling met een smartphone) wordt bediend.

De fiets is met een kleine 19 kilo, inclusief het gewicht van het kettingslot, best licht te noemen. En dat maakt het een snelle fiets, ook zonder de elektrische trapondersteuning. De hubmotor levert geen weerstand als hij niet wordt gebruikt en de fiets trapt daarom licht. De VanMoof Electrified S is zonder twijfel het lievelingetje van pers en reviewers, getuige de rapporten hieronder.

Reviews en testrapporten Electrified S 2016

Reviews en testrapporten Electrified S 2017

Gerry Anderson’s Thunderbirds (1965)

Thunderbirds is een Britse sciencefiction animatieserie, gemaakt in de jaren zestig door Gerry Anderson die vanaf 1965 wereldwijd werd uitgezonden. De serie draait om de fictieve organisatie International Resque, een organisatie die als doel heeft rampen te bestrijden en daarvoor gebruik maakt van futuristische vlieg- en voertuigen. De serie bestaat uit iets meer dan 30 afleveringen van elk 50 minuten. Ook zijn er twee films uitgekomen: Thunderbirds Are Go en Thunderbird 6.

De serie speelt zich ergens in de 21e eeuw af en volgt de avonturen van de familie Tracy, die bestaat uit miljonair en voormalige astronaut Jeff Tracy en diens vijf zonen Scott, Virgil, Alan, Gordon en John. De Tracy’s wonen op een eiland in de Grote Oceaan en zijn in het geheim lid van International Rescue, een internationaal reddingsteam dat overal ter wereld bij rampen komt helpen. De basis van International Resque bevindt zich op een geheime plek op het eiland van de Tracy’s. International Rescue wordt bijgestaan door de Londense Lady Penelope Creighton-Ward en haar butler-chauffeur Aloysius Parker.

De marionettentechniek in Thunderbirds is verfijnd, waardoor het geheel er relatief vloeiend uitziet. De aankleding van de decors en het realisme van de modellen en speciale effecten bezorgden de serie in de loop der jaren een cultstatus.

John Brown’s The One Game (1988)

The One Game is een vier-delige Britse televisieserie uit 1988. Het werd gefilmd in Birmingham. In de serie is Nickolas Thorne een zakenman die succesvol is geworden met de verkoop van computergames. Op een dag wordt hij in een ‘reality game’ geluisd, georganiseerd door zijn jeugdvriend en oude zakenpartner Magnus. Nick had Magnus eerder uit het bedrijf gewerkt door hem in een instelling te laten opsluiten. Het spel van Magnus, ‘The One Game’, betrekt niet alleen Nick, maar ook iedereen die hij kent.

The One Game heeft een wat onwerkelijk karakter en het is tot aan het eind onduidelijk hoe de gebeurtenissen zullen verlopen. Ook de rol van de deelnemers aan het spel is steeds onduidelijk: doet een personage nu mee aan The One Game, of niet? In de film worden veel Keltische invloeden zoals muziek en kleur gebruikt. De serie leent overduidelijk invloeden van de Koning Arthur legende, met een mes dat in het water wordt gegooid en een vrouwenhand die uit het water omhoog komt.

Apple’s PowerBook 100 (1991)

De Apple PowerBook 100 was een door Sony samen met de design afdeling van Apple ontwikkelde en geproduceerde laptop die in 1991 op de markt werd gebracht. Het voor die tijd compacte model, fraaie formgeving, ingebouwde trackball en lange accuduur maakte het model vanaf de start mateloos populair. De PowerBook 100 had geen ingebouwd diskettestation maar had de mogelijkheid voor een optioneel bij de kopen extern diskettestation. Als de computer uitstond, werd de inhoud van het RAM geheugen op een slimme manier bewaard. Op die manier was het aan- en uitschakelen snel en raakten gegevens niet kwijt.